Nhà báo công dân
Chúng tôi đánh giá cao báo chí công dân. Các nhà báo
công dân là những người đầu tiên có mặt tại hiện trường và họ chọn điều gì quan
trọng cho bản thân và cộng đồng để đưa tin.
Ở đây, chúng tôi cung cấp một số hướng dẫn để giúp
tường trình về các sự kiện khi chúng xảy ra, bằng video, hình ảnh, hoặc bằng
văn bản cũng như thông qua các cuộc đàm thoại với những người khác qua các
phương tiện truyền thông xã hội.
Quay video cho trang Web
Viết cho trang Web
Giữ cho cuộc đối thoại lịch sự
Cách gửi nội dung
Quay video cho trang Web
1. Nếu bạn đang lên kế hoạch để quay một đoạn phim
video cho RFA, trước hết, xin đọc các điều khoản sử dụng của chúng tôi.
2. Làm quen với các thiết bị của bạn trước. Hãy thử
quay một vài cảnh ở nhà cho đến khi bạn cảm thấy thành thạo với máy quay video,
điện thoại di động hoặc các thiết bị khác mà bạn sử dụng, cũng như chân máy,
nếu có.
3. Hãy nhớ rằng bạn sẽ không quay toàn bộ câu chuyện
xảy ra trong video, mà bạn chỉ cung cấp một đoạn [để mọi người] nhìn thấy một
tình huống, một nhân vật, hoặc một nơi chốn.
4. Hãy bắt đầu với một cảnh quay ở một góc rộng, không
di chuyển máy quay, và giữ nó khoảng 15 giây. Trong thời gian đó, cố gắng cho
chúng tôi biết bạn đang ở đâu, ngày, giờ và ai có mặt trong băng ghi hình. Sau
đó, hãy di chuyển máy quay để phóng to hoặc quét 1 vòng, và sau đó, ghi cảnh
đứng yên thêm 15 giây nữa.
5. Xin đừng nên nói sau khi giới thiệu vì chúng tôi
cần âm thanh tự nhiên, chẳng hạn như tiếng ồn của đường phố tấp nập. Âm thanh
rất quan trọng trong câu chuyện. Hãy nghĩ thế này: video bắn súng giống như
chụp một tấm ảnh 30 giây. Đếm trong đầu bạn đến 30 cho mỗi lần thực hiện.
6. Hãy chú ý đến sự hợp thành của các cảnh mà bạn ghi
hình. Nếu có thể, tránh cảnh bận rộn trong phần nền của bức hình.
7. Nếu bạn đang phỏng vấn một người: hãy đặt máy ảnh
cách giá đỡ ba feet (khoảng một mét). Nếu bạn không có giá đỡ, hãy sử dụng một
chồng sách hoặc bất cứ thứ gì có thể giữ máy ảnh đứng vững. Đoạn phim về người
mà bạn đang phỏng vấn, chỉ hỏi hai câu hỏi. Phần này mất không quá năm phút.
Khi xong phần phỏng vấn, [toàn bộ] đoạn phim xoay quanh câu chuyện (phần này
được gọi là cuộn B) không nên quá 10 phút.
8. Tránh xoay máy ảnh từ bên này qua bên kia hoặc
phóng to hay thu nhỏ - Hãy giữ các cảnh quay và tìm một thời điểm thực sự hấp
dẫn. Nếu bạn liên tục xoay máy ảnh và phóng to hay thu nhỏ, khung cảnh bạn ghi
lại mà bạn thực sự muốn sử dụng, sẽ mất tác dụng do sự chuyển động của máy ảnh.
9. Quay hình theo chiều ngang, chứ không quay theo
chiều dọc. Đó là cách mà các máy video phát hình.
10. Hãy chú ý đến sự phản chiếu: làm ơn đừng nhắm
thẳng vào cửa sổ, vào tấm gương, hoặc vào bất kỳ tấm kính nào để tránh ánh đèn
flash.
11. Nếu bạn quay vào ban đêm, hãy nhớ rằng có thể quá
tối ngay cả khi bạn có thể nhìn thấy. Hãy đến gần các nguồn ánh sáng.
Viết cho Web
Hãy viết bằng giọng văn tích cực và dùng thì hiện tại,
sử dụng những từ ngữ đơn giản.
Giữ các câu văn ngắn gọn, một ý cho mỗi câu.
Bắt đầu với những diễn biến gần nhất, nhưng đưa bối
cảnh cần thiết vào sớm để độc giả của bạn nắm được tình huống.
Đơn giản hóa tước hiệu nếu có thể và đặt [tước hiệu]
trước cái tên, ngoại trừ tước hiệu phức tạp và cần một câu riêng [để mô tả]. Ví
dụ: Tổng thống Hàn Quốc, Lee Myung-bak, hoặc “ông Lee”, hoặc “ông Lee - người
được gọi là ‘MB’, tên tắt của ông”.
Bảo đảm là bạn đang mô tả một cách khách quan. Những
người bạn phỏng vấn có thể bày tỏ ý kiến cá nhân, nhưng bạn thì không!
Giảm thiểu việc sử dụng các con số và không bao giờ
đưa ra các con số mà không có bối cảnh, nghĩa là hãy giải thích cho dù con số đó
lớn hơn hay nhỏ hơn so với tháng trước, hoặc [so sánh] với nước láng giềng,
(quy ra số tỷ lệ phần trăm của sự khác biệt) và tại sao thông tin đó quan trọng
để đưa vào tin tức.
Viết như khi bạn nói – Hãy đọc to nguyên văn sau khi
bạn viết xong.
Thân mật. Hãy tưởng tượng rằng bạn đang kể câu chuyện
cho một người bạn thay vì kể trước một đám đông vô hình.
Nếu bạn đang viết lời thoại cho video, hãy phóng đại ý
tưởng. Đừng giải thích rõ ràng và cũng đừng mâu thuẫn với câu chuyện của bạn
trong ý tưởng: đừng cho thấy hình ảnh trẻ em mỉm cười nếu bạn đang mô tả một
thảm họa, đừng cho thấy nước chảy nếu bạn đang viết về hạn hán.
Nếu bạn đang thực hiện phần âm thanh, hãy giữ các đoạn
âm thanh cực kỳ khít khao - từ 5 đến 15 giây.
Ghi công người đóng góp: đối với âm thanh, phải đặt ở
đầu câu, không bao giờ để ở phần cuối. Tuy nhiên, trong bài viết, phần này có
thể đưa vào sau cùng.
Giữ cho cuộc đối thoại lịch sự
Mặc dù có thể chúng ta nồng nhiệt về điều mà chúng ta
nghĩ, nhưng chúng ta nên diễn tả một cách lịch sự để được mọi người lắng nghe.
Dưới đây là một vài hướng dẫn, giúp bạn thực hiện
tường trình và đối thoại, thông qua phương tiện truyền thông xã hội – mang tính
xây dựng và tôn trọng.
• Mô tả chính bản thân bạn càng nhiều càng tốt khi bạn
gửi một bài báo hoặc tham gia vào một cuộc đối thoại trên các diễn đàn xã hội
như YouTube, Facebook hoặc các dịch vụ tương tự
• Khi phải đối mặt với những lời lăng mạ hoặc ngôn từ
xấu, hãy nói chuyện với những người khác bằng giọng nói diễn tả nỗi thất vọng,
đau buồn nhiều hơn là giận dữ.
• Giải thích mọi điều bằng một giọng bình thường và
bám vào các sự kiện.
• Cho người ta một cơ hội để giải tỏa. Những người tức
giận, thường làm điều đó trong tâm trạng thất vọng, nhưng hãy nhắc nhở họ về
các quy tắc: "Tôi hiểu quan điểm của bạn, nhưng không cần sử dụng ngôn từ
xấu khi thảo luận".
• Tránh kiểm duyệt người khác, nhưng cũng tránh bỏ qua
chúng.
• Hãy viết với giọng văn mà bạn quen thuộc. Để có được
uy tín, hãy thân mật nhưng cũng thận trọng. Không bao giờ trả lời một cách bốc
đồng.
• Hãy đọc và nhắc nhở những người khác về điều khoản
sử dụng của RFA.
Cách gửi nội
dung
Nếu bạn muốn gửi video tường trình hoặc bất kỳ tài
liệu nào khác tới Ban Biên tập của RFA, xin vui lòng liên lạc với trước, sớm
nhất nếu có thể.
Tốt nhất nên nói chuyện với một trong những biên tập
viên của chúng tôi trước khi bạn gửi bất kỳ tường trình nào của bạn. Tuy nhiên,
chúng tôi cũng nhận ra rằng trong hoàn cảnh nào đó, điều này không thể thực
hiện được.
Đây là địa chỉ email của Ban Việt Ngữ RFA:
vietweb@rfa.org
Bạn có thể sử dụng nhiều công cụ trực tuyến để gửi
video hoặc các hình ảnh của bạn.
Dưới đây là một vài ví dụ:
https://www.yousendit.com/
http://www.sendspace.com/
Hoặc Skype, gmail v.v…
