Trang web download Psiphon
Trà Mi có cuộc trao đổi với giáo sư Ronald Deibert, giám đốc phòng thí nghiệm Citizen Lab để tìm hiểu thêm về cách sử dụng cũng như chức năng hoạt động của chương trình Psiphon. Trước tiên, giáo sư Deibert giới thiệu sơ lược về:
Giáo sư Ronald Deibert: Psiphon là một chương trình phần mềm nhằm mục đích phá vỡ sự kiểm duyệt internet của các chính phủ, giúp người dân có điều kiện tiếp cận với tự do thông tin nhiều hơn.
Một người dùng internet ở các nước không bị tường lửa ngăn chặn như Mỹ hay Canada cài đặt chương trình Psiphon vào máy tính của mình, sau đó đưa những thông tin kết nối cho vài người thân tín hay bạn bè ở các quốc gia bị kiểm soát internet.
Những thông tin này bao gồm địa chỉ IP của máy chủ, tên đăng ký sử dụng, và mật khẩu. Khi có được những thông tin này, người sử dụng ở các nước thiếu tự do internet sẽ có thể tha hồ truy cập vào bất cứ trang web nào mà họ thích, tránh được sự ngăn chặn, cản trở của chính quyền.
Những người mà bạn định cung cấp thông tin kết nối tốt nhất nên là những người quen biết, đáng tin cậy, thường giữa gia đình, bạn bè với nhau, hay giữa những cộng đồng sinh sống ở hải ngoại với người dân trong nước như giữa người Hoa, người Việt ở nước ngoài với người bản xứ trong nước, hoặc giữa các thành viên của một tổ chức phi chính phủ nào đó hoạt động trong và ngoài nước.
Và thậm chí một ký giả nước ngoài có thể cài đặt chương trình Psiphon vào máy tính của mình ở nhà trước khi sang công tác ở các quốc gia siết chặt internet để có thể truy cập được các trang mạng cần thiết mà không bị tường lửa của chính quyền nước đó ngăn chặn. Cho nên có thể nói đối tượng sử dụng và cung cấp chương trình Psiphon là đa hình vạn trạng.
Psiphon là một chương trình phần mềm nhằm mục đích phá vỡ sự kiểm duyệt internet của các chính phủ, giúp người dân có điều kiện tiếp cận với tự do thông tin nhiều hơn.
Trà Mi: Nghĩa là đối với Psiphon, nói nôm na là cần phải có hai đầu dây. Một bên được gọi là “người cung cấp” ở nước ngoài, bên kia là “người sử dụng” ở trong các nước thiếu tự do thông tin.
Người bên ngoài có nhiệm vụ phải download chuyển tải phần mềm Psiphon xuống máy tính của họ. Còn người sử dụng trong nước thì không cần phải download bất cứ cái gì, chỉ cần dùng những thông tin cung cấp để đi qua cái “cổng chuyển tiếp” mà truy cập các trang web mình thích?
Giáo sư Ronald Deibert: Vâng đúng thế. Thực ra, một trong những mục tiêu chính của chúng tôi khi thiết kế ra chương trình Psiphon là làm thế nào để giảm thiểu càng nhiều càng tốt các dấu vết sử dụng Psiphon trên máy tính của người truy cập ở các nước ngăn chặn internet.
Bởi vì ở các quốc gia này, có rất nhiều rủi ro đối với những ai cố tìm cách vượt tường lửa hay thoát khỏi sự kiểm duyệt internet của nhà nước. Vì vậy, nếu bạn là người sử dụng Psiphon ở những nước đó, bạn không cần phải cài đặt chương trình nào hay phần mềm nào vào máy cả. Bạn bè hay người thân của bạn ở ngoài nước sẽ thực hiện những điều này. Việc duy nhất bạn cần lưu ý là mỗi lần sau khi truy cập các trang web, bạn chỉ cần xoá bỏ phần tự động lưu trữ dữ liệu trong trình duyệt web là có thể xoá sạch tất cả mọi dấu vết.
Trà Mi: Như vậy có phải cả người sử dụng và người cung cấp Psiphon đều phải online lên mạng cùng một lúc thì phía người sử dụng mới có thể kết nối vào các trang web bị khoá chặn?
Giáo sư Ronald Deibert: Đúng thế chương trình Psiphon chỉ hoạt động khi người cung cấp, tức người có chương trình Psiphon cài đặt vào máy, đang kết nối với mạng internet. Chính vì vậy mà việc sử dụng Psiphon hoàn toàn dựa vào các mối giao tiếp xã hội đáng tin cậy. Nó khác hẳn với việc mở hàng loạt các proxy vượt tường lửa.
Nhưng trở ngại đối với việc sử dụng proxy thường là do tốc độ quá chậm. Hơn nữa, về phía người sử dụng, họ khó biết được ai là người vận hành các proxy công cộng này. Có thể bạn tìm thấy những proxy này ở một diễn đàn mạng nào đó rồi mạo hiểm sử dụng nó để kết nối với các trang web. Đây là một điều rủi ro vì cũng có thể chính các cơ quan an ninh, điều mà bạn muốn tránh né lại chính là người điều khiển các proxy đó.
Trà Mi: Nhưng cả hai bên người cung cấp ở bên ngoài và người sử dụng Psiphon trong nước đều phải lên mạng cùng lúc cũng có nghĩa là người cung cấp có thể giám sát được những việc làm của người sử dụng trên mạng?
Bởi vì ở các quốc gia này, có rất nhiều rủi ro đối với những ai cố tìm cách vượt tường lửa hay thoát khỏi sự kiểm duyệt internet của nhà nước. Vì vậy, nếu bạn là người sử dụng Psiphon ở những nước đó, bạn không cần phải cài đặt chương trình nào hay phần mềm nào vào máy cả.
Giáo sư Ronald Deibert: Chính xác.
Trà Mi: Và có khả năng virus từ máy tính của người sử dụng bên kia có thể truyền qua máy tính của người cung cấp Psiphon khi họ chia sẻ “cánh cổng chuyển tiếp” không?
Giáo sư Ronald Deibert: Không hoàn toàn không có khả năng truyền virus từ máy này sang máy kia vì nó vận hành theo giao thức kết nối SSL. Người bên kia không tiếp quản máy tính của người cung cấp Psiphon. Nó là một server được cài đặt trong máy tính của người cung cấp.
Một khi được cài đặt, nó tiếp nhận yêu cầu tìm kiếm các trang web, tải về những nội dung đó, và chuyển tải sang cho người sử dụng bên kia. Cho nên không có sự trao đổi về chương trình trong máy tính, không có sự lây truyền virus từ máy này sang máy kia. Thật ra bạn chỉ dùng máy tính của người cung cấp bên này như là một trạm chuyển tiếp, một cổng quá giang mà thôi.
Trà Mi: Lý do người sử dụng ở các nước cản trở internet không thể tải xuống và đăng ký tên sử dụng Psiphon có phải là vì địa chỉ sử dụng và mật khẩu dễ dàng bị công an mạng khám phá ra hay vì Psiphon bị khoá chặn ở các quốc gia đó?
Giáo sư Ronald Deibert: Cơ bản Psiphon có chức năng như là một cái máy proxy cho bạn. Nếu bạn cài đặt nó vào máy tính ở Canada, nơi có môi trường internet tự do, thì qua cổng này, bạn sẽ có thể thoải mái tìm kiếm thông tin trên mạng.
Nếu bạn cài nó vào một máy tính ở Trung Quốc thì hiệu quả sẽ đảo ngược hoàn toàn vì internet ở đây bị quản lý chặt chẽ, bạn sẽ bị kiểm duyệt và cản trở. Cho nên mục đích ở đây là cài Psiphon ở một nơi có môi trường internet thông thoáng nhất để nối một bàn tay với những người dân ở các quốc gia bị kiểm duyệt internet giúp họ có điều kiện thực thi quyền con người bằng việc tiếp cận với thông tin một cách tự do.
Trà Mi: Kể từ ngày ra mắt hôm đầu tháng tới nay đã có ghi nhận trường hợp nào sử dụng thành công Psiphon chưa thưa ông?
Giáo sư Ronald Deibert: Có rồi chứ. Tại phòng thí nghiệm Citizen Lab của chúng tôi hiện có 40 server. Chúng tôi hiện đã cài đặt Psiphon cho 40 máy tính cá nhân để theo dõi và kiểm tra tình hình. Mạng lưới nghiên cứu của chúng tôi, những người làm khảo sát về hành động kiểm duyệt của các quốc gia khoá chặn internet hiện cũng đang sống rải rác tại các nước đó.
Không hoàn toàn không có khả năng truyền virus từ máy này sang máy kia vì nó vận hành theo giao thức kết nối SSL. Người bên kia không tiếp quản máy tính của người cung cấp Psiphon. Nó là một server được cài đặt trong máy tính của người cung cấp.
Kể từ ngày trình làng hôm thứ sáu vừa rồi tới nay, chúng tôi ghi nhận đã có 40 ngàn người download tải Psiphon xuống máy sử dụng. Rất nhiều người cài đặt thành công chương trình này rồi. Chỉ mất vài bước kỹ thuật nhỏ. Một khi cài đặt vào máy rồi, sử dụng cũng rất đơn giản và dễ dàng. Trên trang web http://psiphon.civisec.org chúng tôi có hướng dẫn cụ thể rõ ràng cách cài đặt chương trình này vượt tường lửa ra sao.
Trà Mi: Người sử dụng Psiphon ở các nước như Việt Nam có hoàn toàn an toàn hay không? Lời khuyên của ông là gì?
Giáo sư Ronald Deibert: Tất cả những hoạt động trên mạng đều có nguy cơ bị chính quyền theo dõi. Vì vậy tôi nghĩ rằng những người truy cập net ở các nước khoá chặn internet đều phải hết sức cảnh giác về điều này. Với Psiphon, có rất ít cơ hội bị theo dõi và ngăn chặn việc truy cập các trang web trên net.
Miễn là mối quan hệ giữa người cung cấp và sử dụng Psiphon đáng tin cậy, hầu như ít có khả năng an ninh chính quyền sở tại có thể phát hiện và ngăn cản, chỉ trừ khi người cung cấp Psiphon cho bạn tố cáo bạn thì những hoạt động trên net của bạn sẽ bị cơ quan công lực phát hiện.
Psiphon hoạt động theo kiểu kết nối SSL hoặc kết nối bảo mật HTTPS giống như cách kết nối khi người ta thực hiện giao dịch thương mại trên mạng. Tóm lại, rủi ro vẫn có, nhưng với Psiphon, chúng tôi cố gắng giảm thiểu đến mức tối đa có thể để bảo vệ người sử dụng net ở các nước quyền tự do thông tin bị hạn chế.
Trà Mi: Xin chân thành cảm ơn ông đã dành thời gian cho cuộc trao đổi này.
Thông tin trên mạng:
- Trang web download psiphon
- Psiphon in the News
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét